ภาวะมีบุตรยากเทียม หรือที่รู้จักกันในชื่อทางการแพทย์ว่า Pseudocyesis คือสภาวะทางจิตใจที่ทำให้ผู้หญิงคนหนึ่งเชื่อว่าตนเองกำลังตั้งครรภ์ และแสดงอาการทางกายภาพที่คล้ายกับการตั้งครรภ์จริงทุกประการ แม้ว่าจะไม่มีการตั้งครรภ์อยู่จริงก็ตาม สภาวะนี้ไม่ใช่การแกล้งทำ แต่เป็นปฏิกิริยาของร่างกายและจิตใจที่ทำงานร่วมกันอย่างซับซ้อนและเป็นเรื่องที่น่าเห็นใจอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่เผชิญกับปัญหานี้
ภาวะมีบุตรยากเทียม (Pseudocyesis) คืออะไร?
ภาวะนี้เกิดขึ้นเมื่อจิตใต้สำนึกมีความต้องการที่จะตั้งครรภ์อย่างแรงกล้า จนส่งผลกระทบต่อระบบประสาทส่วนกลางและฮอร์โมนในร่างกาย ทำให้เกิดอาการที่เลียนแบบการตั้งครรภ์จริงขึ้นมาได้ แม้ในปัจจุบันจะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่ปัจจัยทางจิตใจ เช่น ความต้องการมีลูกอย่างรุนแรง ความเครียดจากการพยายามมีบุตรมานาน การสูญเสียลูก หรือการเผชิญกับภาวะมีบุตรยาก ล้วนเป็นตัวกระตุ้นสำคัญที่ทำให้เกิดสภาวะนี้ได้
อาการของ ภาวะมีบุตรยากเทียม นั้นมีความคล้ายคลึงกับการตั้งครรภ์จริงมาก จนสามารถสร้างความสับสนได้ทั้งต่อผู้ที่ประสบปัญหาและคนรอบข้าง การทำความเข้าใจอาการเหล่านี้จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้สามารถรับมือและให้การช่วยเหลือได้อย่างถูกจุด
อาการของภาวะมีบุตรยากเทียมที่พบได้บ่อย
อาการของภาวะนี้อาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล แต่โดยทั่วไปแล้วมักจะพบอาการทางกายภาพที่ชัดเจน ดังนี้:
- ประจำเดือนไม่มา: เป็นอาการแรกเริ่มที่ทำให้เชื่อว่าตนเองกำลังตั้งครรภ์
- หน้าท้องขยายใหญ่ขึ้น: เกิดจากการสะสมของไขมันในบริเวณหน้าท้อง หรือการยืดตัวของกล้ามเนื้อ
- อาการคลื่นไส้ อาเจียน: คล้ายกับอาการแพ้ท้องในระยะแรกของการตั้งครรภ์
- เต้านมขยายและมีน้ำนม: ระดับฮอร์โมนบางอย่างที่ถูกกระตุ้นจากสมอง อาจทำให้เต้านมมีขนาดใหญ่ขึ้นและสามารถผลิตน้ำนมได้
- รู้สึกว่าทารกดิ้นในท้อง: เกิดจากอาการท้องอืด, การบีบตัวของกล้ามเนื้อลำไส้ หรือการหดเกร็งของกล้ามเนื้อหน้าท้อง
- น้ำหนักเพิ่มขึ้น: อาจเกิดจากการรับประทานอาหารที่มากขึ้น หรือการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
- อยากกินอาหารแปลกๆ: อาการแพ้ท้องหรืออยากอาหารที่ผิดปกติก็สามารถเกิดขึ้นได้เช่นกัน
เมื่อไหร่ที่ควรสงสัยว่าเป็นภาวะมีบุตรยากเทียม?
หากคุณมีอาการที่กล่าวมาข้างต้น แต่ผลการตรวจตั้งครรภ์ด้วยตนเองหรือการตรวจอัลตราซาวนด์จากแพทย์ยืนยันว่าไม่มีการตั้งครรภ์ นั่นอาจเป็นสัญญาณของ ภาวะมีบุตรยากเทียม การปรึกษาแพทย์ตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้ได้รับคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสม
แนวทางการรับมือและรักษาภาวะมีบุตรยากเทียม
การรักษาภาวะนี้ไม่เพียงแต่การแก้ไขอาการทางกาย แต่ยังต้องมุ่งเน้นไปที่การดูแลสภาพจิตใจของผู้ป่วยเป็นหลัก แพทย์จะทำงานร่วมกับนักจิตวิทยาหรือจิตแพทย์เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยทำความเข้าใจและยอมรับสภาพที่เป็นอยู่ และหาสาเหตุทางอารมณ์ที่แท้จริงที่กระตุ้นให้เกิดภาวะนี้ขึ้น
- การปรึกษาแพทย์และนักจิตวิทยา: เป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด แพทย์จะช่วยตรวจวินิจฉัยและยืนยันว่าไม่ได้ตั้งครรภ์จริง ขณะที่นักจิตวิทยาจะช่วยให้ผู้ป่วยได้ระบายความรู้สึก ความกังวล และความต้องการที่ซ่อนอยู่ภายในจิตใจ
- การจัดการกับความเครียด: การฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย เช่น โยคะ หรือการทำสมาธิ จะช่วยลดระดับความเครียดและแรงกดดันทางจิตใจ
- การสร้างความเข้าใจจากคนรอบข้าง: ครอบครัวและคู่ครองควรให้การสนับสนุนทางอารมณ์และความเข้าใจ ไม่ตัดสินหรือตำหนิ เพราะการให้กำลังใจเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ป่วยผ่านพ้นช่วงเวลานี้ไปได้
ภาวะมีบุตรยากเทียม เป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนและต้องอาศัยการดูแลทั้งจากผู้เชี่ยวชาญและกำลังใจจากคนใกล้ชิด หากคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังเผชิญกับปัญหานี้ ขอให้มั่นใจว่าภาวะนี้สามารถรักษาได้ และการเข้าถึงความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญคือทางออกที่ดีที่สุดครับ และที่สำคัญคือจะได้วินิจฉัยว่าเป็นอาการ ภาวะการมีบุตรยาก หรือไม่